790 757 765 biuro@viasigni.pl

​Rzymski kamień milowy – protoplasta dzisiejszych znaków drogowych. Fot. Júlio Reis

Historia znaków drogowych

Trudno dziś wyobrazić sobie otaczający człowieka krajobraz bez różnego rodzaju znaków drogowych. Spotykamy je na każdym kroku: ostrzegają nas przed potencjalnym niebezpieczeństwem, wskazują, jak powinniśmy się poruszać, by go uniknąć, informują, którą drogę należy wybrać, by dotrzeć w zamierzone miejsce. Choć dla niektórych osób może to być zaskakujące, nie zawsze tak było. Jeszcze dwieście lat temu znaki były rzadkością, a swoją popularność zyskały dopiero w XX wieku. Dzięki lekturze artykułu, dowiesz się więcej o najważniejszych wydarzeniach z historii znaków drogowych.

Kto wymyślił znaki drogowe, czyli historia znaków przed XIX wiekiem

Historia znaków drogowych sięga starożytności. Za pionierów w zakresie inżynierii drogowej uznaje się tradycyjnie starożytnych Rzymian. Nic zatem dziwnego, że o Rzymianach mówi się często również w kontekście pierwszych znaków drogowych. Wzdłuż dróg starożytni umieszczali kamienie milowe (dziś określenia kamień milowy używamy wyłącznie w znaczeniu metaforycznym), na których umieszczano informacje o odległości od ważnych miast imperium. W przypadku Italii podawano odległość od Rzymu, w Afryce odległość od Kartaginy, a w Azji – od Efezu. Na wybranych kamieniach umieszczano ponadto inskrypcje dotyczące budowy drogi i jej napraw, cesarzy, namiestników prowincji czy ważnych wydarzeń historycznych.

System znaków opracowany przez Rzymian był wykorzystywany również po upadku Cesarstwa Zachodniego. Oprócz tego w czasach średniowiecza i późniejszych powstawały nowe – zwykle kamienne – drogowskazy. Jeden z takich drogowskazów – romański słup drogowy z 1151 roku stojący w Koninie – oznaczał połowę drogi pomiędzy Kaliszem a Kruszwicą na dawnym Szlaku Bursztynowym. Do XIX wieku nie znano w Europie norm prawnych, które nakazywałyby umieszczanie znaków w określonych miejscach – oznakowanie zależało od zwyczaju.

Fot. milestonesociety.co.uk

Pierwsze współczesne znaku drogowe – przełom XIX i XX wiek

Normy prawne odpowiadające za regulowanie ruchu na gościńcach, a także pierwsze znaki, które nie były drogowskazami, zaczęto wprowadzać już na początku XIX wieku. Na ziemiach polskich, znajdujących się wówczas pod zaborami, najwcześniej, bo od 1820 roku, sytuację na drogach uregulowało prawo pruskie. Mniej więcej w tym okresie w większości krajów europejskich pojawiły się również nakazy ruchu prawostronnego (bądź – jak w niektórych państwach – lewostronnego). Na przełomie wieków XIX i XX we Francji wprowadzono natomiast pierwsze dokumenty, które określić można mianem kodeksów drogowych. Zawierały one znane nam dobrze zakazy przekraczania określonej prędkości w terenie zabudowanym i niezabudowanym. Rozwojowi prawa drogowego towarzyszył postęp w zakresie oznakowania dróg – na początku XX wieku funkcjonowało we Francji czternaście znaków drogowych (innych niż drogowskazy), które regulowały ruch kierowców na drogach krajowych.

Czytaj:  W jakiej odległości od budynku powinny znajdować się progi zwalniające?

Historia znaków drogowych – pierwszy kodeks drogowy

Przełomową datą w historii znaków drogowych jest rok 1909. Wówczas z inicjatywy francuskiego Ministerstwa Robót Publicznych zebrała się w Paryżu międzynarodowa komisja powołana w celu opracowania kodeksu drogowego wraz z projektami znaków drogowych. Początkowo było ich jedynie cztery – każdy w formie niebieskich okrągłych tarcz z białymi symbolami w środku. Pierwsze znaki informowały o ostrych zakrętach, przejazdach kolejowych, skrzyżowaniach i wybojach. Niekiedy stosowano również piąty znak informujący o braku przejazdu. 26 września 1926 roku na kolejnej konwencji w Paryżu zmodyfikowano przepisy, a także zmieniono formę znaków (na kształt trójkątny) i dodano dwa nowe symbole. Polska ratyfikowała ustalenia komisji po odzyskaniu niepodległości – w 1919 r. Wówczas także nasze państwo otrzymało międzynarodowy znak rozpoznawczy „PL”.

Znaki drogowe w Polsce – okres międzywojenny i okupacja

Na okres międzywojenny przypada szybki rozwój systemu znaków. Oprócz wskazanych znaków przyjętych w ramach ratyfikacji konwencji bardzo często wykorzystywano znaki dodatkowe, projektowane na potrzeby lokalne. Zwykle zawierały one napis i piktogram. Pod koniec lat 30. w Polsce wykorzystywano ponad 20 znaków, w tym znaki ostrzegawcze, informacyjne i nakazujące. W okresie okupacji kwestię oznakowania regulowały przepisy Generalnego Gubernatorstwa. Znakom ostrzegawczym nadano formę białych trójkątów z czarnym symbolem i czerwonym obrzeżem, a znaki nakazu i zakazu miały kształt koła i identyczną kolorystykę.

Powojenna historia znaków drogowych w Polsce

Krótko po wojnie zaczął się proces odbudowy infrastruktury drogowej. Pierwszy wykaz znaków drogowych pojawił się w podręczniku dla przyszłych kierowców z 1946 roku. W książce tej dokonano klasyfikacji znaków – podzielono je na znaki ostrzegawcze, nakazujące, zakazujące, informacyjne oraz określające pierwszeństwo przejazdu (znaków ostatniego rodzaju nie było początkowo w okresie międzywojennym). W czasach PRL-u pojawiły się także słupki wskaźnikowe, krzyże św. Andrzeja oraz małe tabliczki informacyjne, umieszczane pod znakami. W 1983 r. wprowadzono z kolei bardzo dobrze wszystkim znany ośmiokątny znak stop.

Czytaj:  Kto ma pierwszeństwo na parkingu?

Oferta: Wypożyczenie znaków drogowych

Historia znaków drogowych – podsumowanie

Historia znaków drogowych jest znacznie dłuższa, niż powszechnie się sądzi – sięga ona czasów starożytnych. Szybki rozwój znaków przypada na wiek XIX i XX i wiąże się z dynamicznym postępem technologicznym w zakresie motoryzacji. Podwaliny pod współczesny system oznakowania w Polsce położyły dokumenty międzynarodowe opracowane we Francji. Współczesne znaki i sygnały obowiązujące w ruchu drogowym, ich znaczenie i zakres obowiązywania określa Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

współczesny znak drogowy

współczesny znak drogowy

Kliknij aby ocenić
woj. podkarpackie, Rzeszów